خطر پاکسازی قومی ارامنه توسط باکو

پایگاه رهنما:

اگرچه جامعه جهانی، قره‌باغ کوهستانی را به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان به رسمیت شناخته، اما این حاکمیت پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به محل مناقشه تبدیل شده است و اگرچه حدود سه سال از توافق آتش‌بس قره‌باغ در سال ۲۰۲۰ میان باکو و ایروان با میانجیگری مسکو می‌گذرد، اما شواهد میدانی به دنبال ناآرامی‌های اخیر حاکی از این است که موضوع تملک اراضی همچنان به عنوان مسئله‌ای تنش‌زا به قوت خود باقی است و این فقط یک سر مسائل موجود در این منطقه است. همانطور که پیش از این هم پیش‌بینی می‌شد مسئله پاکسازی نژادی دغدغه ساکنان ارامنه قره‌باغ کوهستانی است. جمهوری آذربایجان تأکید دارد که حقوق ارامنه قره‌باغ کوهستانی را تضمین می‌کند و این منطقه را با جمهوری آذربایجان ادغام می‌کند، اما اگر ارامنه قره‌باغ کوهستانی تمایل دارند، می‌توانند این منطقه را ترک کنند، با این حال، «داوید بابایان» مشاور رئیس ارامنه قره‌باغ کوهستانی در گفتگو با خبرگزاری رویترز، اعلام کرد که ۱۲۰ هزار نفر از قومیت ارامنه قره‌باغ قصد دارند این منطقه را ترک کنند زیرا تمایلی ندارند بخشی از جمهوری آذربایجان باشند و نگران پاکسازی قومیتی هستند. بابایان در این خصوص به رویترز گفت: «مردم ما نمی‌خواهند به عنوان بخشی از آذربایجان زندگی کنند. ۹/۹۹ درصد ترجیح می‌دهند سرزمین‌های تاریخی‌مان را ترک کنند.»  در عین حال او گفت: «هنوز مشخص نیست که چه زمانی ارامنه قره‌باغ از گذرگاه لاچین که این منطقه را به ارمنستان متصل می‌کند، عبور کنند.» وی گفت : «آن‌هایی که مسئول سرنوشت ما هستند، یک روز مجبور خواهند بود در محضر خدا پاسخگوی گناهان‌شان باشند.» اکنون فرایند تسلیم تسلیحات ارامنه در قره‌باغ کوهستانی در جریان است. با این همه، نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان گفته تا زمانی که امنیت ارامنه قره‌باغ در این منطقه به خطر نیفتد، آن‌ها همچنان در این منطقه باقی خواهند ماند.

ارامنه قره باغ در  برزخ

چانه‌زنی‌ها درباره آینده ارامنه در این منطقه، در شرایطی مطرح می‌شود که گزارش‌ها نشان می‌دهد، در منطقه قره‌باغ هزاران تن از ارامنه قره‌باغ کوهستانی هفته گذشته  را بدون غذا سپری کردند و مقام‌های ارامنه قره‌باغ اواخر شنبه شب گذشته تصریح کردند که ۱۵۰ تن محموله بشردوستانه از روسیه و ۶۵ تن آرد از کمیته بین‌المللی صلیب سرخ وارد منطقه قره‌باغ شد. در پی تصرف شهر خانکندی، ذخیره مواد غذایی و دارو رو به اتمام است و برق هم مکرر قطع می‌شود. مقامات قره‌باغ گفته‌اند که بسیاری از خانواده‌ها با اقدامات ارتش جمهوری آذربایجان از هم جدا شده‌اند و نمی‌دانند که بستگان‌شان زنده هستند یا خیر. نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، گفته برای اسکان ۴۰ هزار پناهجو، برنامه‌هایی آماده کرده است. ریچارد گیراگوسیان، رئیس اندیشکده مرکز مطالعات منطقه‌ای در ارمنستان می‌گوید: «مشکل فوری برای ارامنه قره‌باغ فقدان تضمین‌های امنیتی است، نه فقط از طرف جمهوری آذربایجان، بلکه از طرف نیرو‌های حافظ صلح روسیه.» رسانه های مشهور خبری جهان با اعلام اینکه مردم قره‌باغ کوهستانی با حمله هفته گذشته جمهوری آذربایجان در بی‌دفاع‌ترین حالت خود قرار دارند و حتی از حمایت حامیان دیرینه خود، از جمله ارمنستان هم برخوردار نیستند، تصریح کردند که  مردم قره‌باغ عملاً در برزخ زندگی می‌کنند.

پاکسازی قومی در قره‌باغ

هرچند مقامات باکو هدف از عملیات نظامی خود را زدودن قره‌باغ از گروه‌های تروریستی اعلام کرده‌اند، اما در پس این اقدام، اهداف پنهانی نهفته است. وزارت خارجه ارمنستان در بیانیه‌ای ادعا کرد که آذربایجان «پاکسازی قومی» ارامنه ساکن در قره‌باغ کوهستانی را دنبال کرده است، چیزی که خود مقامات باکو هم به آن اعتراف می‌کنند. وزارت خارجه جمهوری آذربایجان با انتشار بیانیه‌ای مدعی شد که «تنها راه صلح در منطقه خروج کامل نظامیان ارمنی از قره‌باغ و انحلال رژیم در استپاناکرت» است. جمهوری آذربایجان همچنین اعلام کرد که در حال ایجاد کریدور‌های بشردوستانه برای غیرنظامیان در منطقه قره‌باغ است. هدف از ایجاد دالان‌های بشردوستانه، فراهم شدن امکان تخلیه غیرنظامیان از این منطقه مورد مناقشه اعلام شده است.

بنابراین، با ایجاد ناامنی در قره‌باغ کوهستانی، سعی دارد ۱۲۰ هزار ارمنی ساکن این منطقه را فراری داده و پس از سه دهه، حاکمیت خود را بر سراسر قره‌باغ بگستراند. آذربایجان از دسامبر گذشته گذرگاه «لاچین» را که تنها راه کمک‌رسانی به قره‌باغ ارمنی‌نشین است، مسدود کرده تا ارمنستان را تحت فشار قرار دهد که به خواست باکو تن دهد. ارمنی‌های ساکن قره‌باغ به لحاظ معیشتی در مضیقه هستند و به رغم درخواست‌های بین‌المللی برای پایان دادن به محاصره این منطقه، باکو از مواضع خود عقب‌نشینی نکرده است و روز به روز حلقه محاصره علیه قره‌باغ کوهستانی را تنگ‌تر می‌کند.

نخست وزیر مقصر نسل کشی ارامنه قره باغ !

رئيس سابق سرويس ويژه «ناتيو» اسرائيل و کارشناس علوم سياسی در مصاحبه ای گفته : الان چند نفر ارمنی در باکو زندگی می کنند؟ هيچ کس. در «آرتساخ » ( دهمین استان ارمنستان و غنی ترین منطقه از لحاظ بناهای تاریخی و مذهبی) هم همين اتفاق خواهد افتاد.ارمنی ها در آينده نمی خواهند در آنجا زندگی کنند و برای اولين بار پس از هزاران سال، هيچ ارمنی ای در آرتساخ زندگی نخواهد کرد.

ياکوف کدمی گفت: «تمامی اشتباهات قابل تصور و غيرقابل تصور در آستانه جنايت عليه جمعيت ارمنی قره باغ کوهستانی توسط رهبری فعلی ارمنستان و شخص پاشينيان انجام شده است. زمانی که پاشينيان سندی را در پراگ امضا کرد که بر اساس آن آرتساخ را قلمرو آذربايجان نامید،حکم اخراج مردم قره باغ را امضا کرد که قابل تغيير نيست.در سند نهم نوامبر ۲۰۲۰، اشاره ای به وضعیت قره باغ نشده است و نمی فهمم پاشینیان به چه فکر کرد که قره باغ را در تمامیت ارضی آذربایجان قرار داد. اکنون بايد مذاکراتی انجام شود که معلوم شود چه کسی و چگونه امنيت جمعیت ارمنی را تضمين می کند. وضعيت نيروهای حافظ صلح روسيه بر اين واقعیت استوار است که آرتساخ بخشی از آذربايجان نيست.زمانی که روسيه در ۲۰۲۰ عمليات نظامی را در آرتساخ متوقف کرد، آرتساخ هنوز آذربايجان نبود. امروز ارمنستان دست روسيه را بسته است.زمانی که آرتساخ به عنوان قلمرو آذربايجان شناخته شد، وضعيت نيروهای حافظ صلح روسيه نقض شد. اگر این منطقه خاک آذربايجان اعلام نمی شد، روسيه می توانست دخالت کند.آرتساخ نمی تواند تحت شرايط دولت آذربايجان زنده بماند، حتی اگر باکو بگويد همه چيز خوب خواهد بود. حتی اگر روسيه آذربايجان را متقاعد کند که به توافق جديدی دست يابد، قره باغ از جمعیت ارمنی خالی خواهد شد. ارمنی ها هرگز در آرتساخ تحت حاکمیت دولت باکو نخواهند ماند.»

جامعه جهانی منتظر تحولات این منطقه در روزهای آینده است تا ببینند رفتار «علیف » که این روزها اقدامات خود را با مدیریت اردوغان و رژیم صهیونیستی دنبال می کند ، چگونه عمل خواهد کرد.